แบบฟอร์มรายงานผลตัวชี้วัดส่วนกลาง มทร.ธัญบุรี ตามแผนปฏิบัติราชการ ประจำปีงบประมาณ พ.ศ.2568 รอบ 9 เดือน
มิถุนายน 12, 2025
โครงการเชิงปฏิบัติการภายใต้แนวคิด “ลดสูญเปล่า เพิ่มคุณค่า พัฒนาสู่มืออาชีพ ด้วยแนวคิดลีน (Smart Work with Lean Thinking)”
สิงหาคม 25, 2025
ผนึกพลังสามประสาน: อาชีวะ - มทร. - พระจอมเกล้าฯ
สร้าง Industry Imagineering Nation
จุดเปลี่ยนอุตสาหกรรมไทย
อุตสาหกรรมไทยกำลังยืนอยู่บนทางแยกครั้งใหญ่ เมื่อเทคโนโลยีปัญญาประดิษฐ์ พลังงานสะอาด
~พลังสามประสาน: จุดแข็งต่างบทบาท แต่เสริมกัน
การผลิตอัจฉริยะ (Smart Manufacturing) และเศรษฐกิจหมุนเวียน (Circular Economy)
กำลังเปลี่ยนวิธีคิดและโมเดลธุรกิจอย่างสิ้นเชิง ประเทศไทยจึงต้องเปลี่ยนจาก
“ประเทศผู้ผลิตในอุตสาหกรรมเก่า” ไปสู่ “ประเทศผู้สร้างสรรค์อุตสาหกรรมใหม่”
(Industry Imagineering Nation) แต่โจทย์นี้ไม่ใช่สิ่งที่ภาครัฐ หรือภาคเอกชน
จะทำได้ตามลำพัง หากต้องอาศัยพลังของ “สามประสาน” แห่งการสร้างคน สร้างเทคโนโลยี
และสร้างระบบนิเวศอุตสาหกรรมใหม่ คือ สถาบันอาชีวะ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคล ทั้ง 9 แห่ง
และมหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้าฯ ทั้ง 3 แห่ง ผนึกกำลังกับภาคอุตสาหกรรม
อาชีวะศึกษา (Vocational) : สร้างช่างเทคนิค ผู้ปฏิบัติการ ผู้เชี่ยวชาญหน้างาน =>ใกล้ชิดอุตสาหกรรม พัฒนาทักษะเฉพาะทาง
มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคล ทั้ง 9 แห่ง : สร้าง Applied Engineer, Technologist, นักนวัตกรรม => เน้น Applied Research และการแก้โจทย์จริงของอุตสาหกรรม
มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้าฯ ทั้ง 3 แห่ง : สร้าง Deep-Tech Engineer, Researcher, System Designer => เชี่ยวชาญด้านวิศวกรรมขั้นสูง และการพัฒนานวัตกรรมเชิงระบบ
การผสานกันของทั้งสามทำให้เกิดแรงขับเคลื่อนครบวงจร: จากแรงงานทักษะ →
นักพัฒนาเทคโนโลยี → นักออกแบบระบบอุตสาหกรรมใหม่
~Industry Imagineering: วิสัยทัศน์ใหม่ของอุตสาหกรรมไทย
Industry Imagineering คือการสร้างอุตสาหกรรมด้วย “จินตนาการ + วิศวกรรม + ระบบคิดใหม่” ไม่ใช่โมเดลการผลิตแบบเดิมๆ:
• การสร้าง Industry 5.0 ที่มนุษย์และ AI ร่วมกันทำงาน
• การพัฒนา Green & Circular Manufacturing ที่ลดผลกระทบสิ่งแวดล้อม
• การสร้าง Smart Factory Ecosystem ที่เชื่อมโยงกับ Local Economy
• การพัฒนา Customized Production ที่ตอบโจทย์ลูกค้าเฉพาะกลุ่ม
~บทบาทของภาคอุตสาหกรรม: จากผู้รับแรงงาน สู่ Strategic Partner ในการสร้างระบบใหม่
ภาคอุตสาหกรรมไทยต้องเปลี่ยนบทบาทจาก “ผู้ว่าจ้างแรงงาน” ไปสู่ “พันธมิตรเชิงยุทธศาสตร์ในการสร้างนวัตกรรมอุตสาหกรรมใหม่” โดย:
• ร่วมออกแบบหลักสูตรและทักษะใหม่ (Co-design Curriculum)
• เปิดพื้นที่โรงงานเป็น Living Lab สำหรับทดสอบและทดลองเทคโนโลยีใหม่
• สนับสนุน Applied Research & Innovation Projects
• สร้าง Career Pathway ให้แรงงานเติบโตต่อเนื่องในสายงานเทคโนโลยี
~ 5 ยุทธศาสตร์ Industry Imagineering
1. Reimagine Skills
• ปรับทักษะอาชีวะ → Smart Technician, Up-skilling คนในโรงงาน
2. Reimagine University
• มทร. → Applied R&D, Co-innovation with SMEs
3. Reimagine Technology
• พระจอมเกล้าฯ → Deep-Tech Platform: AI, Robotics, Automation
4. Reimagine Industry Ecosystem
• เชื่อมโยงโรงงานขนาดเล็ก-กลาง-ใหญ่ / อุตสาหกรรมท้องถิ่น
5. Reimagine Leadership
• สร้างผู้นำรุ่นใหม่ของอุตสาหกรรม ที่เป็น Moral + Visionary + Actionable Leaders
~Case Examples จากต่างประเทศ
มีตัวอย่าง “พลัง 3 ประสาน” คล้าย “อาชีวะ + ราชมงคล + พระจอมเกล้าฯ” ในหลายประเทศ ที่เป็น Ecosystem ความร่วมมือของอาชีวศึกษา มหาวิทยาลัยเทคโนโลยี และภาคอุตสาหกรรม เพื่อขับเคลื่อนเศรษฐกิจฐานทักษะ (Skills-Based Economy), อุตสาหกรรม 4.0, และ Innovation-Based Economy ดังนี้:
1. เยอรมนี: Dual System + Technical Universities + Industry 4.0องค์ประกอบ:
• อาชีวะ: Berufsschule (Vocational Schools) → ระบบ Dual System เรียน+ทำงานจริง
• Technical Universities: Technische Universität (TU) เช่น TU Munich, RWTH Aachen → วิจัยเชิงวิศวกรรมและอุตสาหกรรม
• อุตสาหกรรม: Siemens, Bosch, BMW, Volkswagen ฯลฯ → ร่วมออกแบบหลักสูตร + รับนักศึกษาฝึกงาน + ลงทุนวิจัย
ลักษณะคล้ายไทย:
• Technical-focused Ecosystem
• ผสาน Vocational + Applied University + Industry
• ระบบพัฒนาทักษะต่อเนื่อง Lifelong Learning
2. ฟินแลนด์: Vocational Schools + Universities of Applied Sciences + Industryองค์ประกอบ:
• Vocational Schools: สายอาชีพเข้มข้น เช่น Helsinki Vocational College
• Universities of Applied Sciences: เช่น Metropolia, Haaga-Helia → สอน Applied Science, business, Engineering
• อุตสาหกรรม: ร่วมออกแบบหลักสูตร, โครงการ RDI (Research, Development, Innovation)
จุดแข็ง:
• Applied Research + Regional Development
• สร้าง Startup Ecosystem เชื่อมโรงเรียน-มหาวิทยาลัย-อุตสาหกรรม
• พัฒนาอุตสาหกรรมดิจิทัล, Health-Tech, Circular Economy
3. สิงคโปร์: ITE + Polytechnics + Technical Universities + Industryองค์ประกอบ:
• ITE (Institute of Technical Education): ระดับอาชีวะพื้นฐาน
• Polytechnic: Singapore Polytechnic, Ngee Ann Polytechnic → Applied Diploma
• Technical University: Nanyang Technological University (NTU), SUTD
• อุตสาหกรรม: แรงสนับสนุนสูงจากรัฐบาลและกลุ่ม Tech, Manufacturing, Logistics
จุดแข็ง:
• Career Pathway เชื่อม ITE → Poly → University
• รองรับ Industry Demand เช่น Aerospace, Logistics, AI, Robotics
• Public-Private Partnership แข็งแรงมาก
4. ออสเตรเลีย: TAFE + Universities of Technology + Industryองค์ประกอบ:
• TAFE: Technical and Further Education → อาชีวะ และ Short Courses ระดับสูง
• Universities of Technology: เช่น University of Technology Sydney (UTS), RMIT
• อุตสาหกรรม: ออกแบบหลักสูตรตาม Skills Shortage และนวัตกรรมใหม่
จุดแข็ง:
• เส้นทางอาชีพชัดเจน Vocational → Applied Bachelor → Industry Specialist
• เชื่อมโยงกับ Mining, Creative Industry, Construction, Digital-Tech
5. เกาหลีใต้: Meister High Schools + Polytechnics + Tech Universities + Chaebolองค์ประกอบ:
• Meister Schools: อาชีวะเฉพาะด้าน เช่น Semiconductor, Robotics
• Polytechnic: Korea Polytechnics
• Technical University: KAIST, POSTECH, UNIST
• Chaebol: Samsung, Hyundai, LG
จุดแข็ง:
• ยุทธศาสตร์ระดับชาติเพื่อสร้าง Talent Pipeline ด้าน Tech & Manufacturing
• สร้าง Ecosystem ระหว่างการศึกษาและ Conglomerate ใหญ่
บทสรุป Best Practices• เยอรมนี : Vocational + TU + Industry
=> Industry 4.0 Ecosystem
• ฟินแลนด์ : Vocational + Applied Uni + SMEs
=> Regional Innovation & Sustainability
• สิงคโปร์ : ITE + Poly + Tech Uni
=> Workforce for Future Industry
• ออสเตรเลีย : TAFE + UTech + Industry
=> Reskilling & Industry Partnership
• เกาหลีใต้ : Meister + Poly + Tech Uni
=> Semiconductor & Advanced Manufacturing Talent
Benchmark สำหรับประเทศไทย• ราชมงคล = Universities of Technology / Applied Universities
• อาชีวะ = Vocational Schools / Technical Colleges / TAFE / Meister Schools
• พระจอมเกล้าฯ = Technical Research Universities (TU / KAIST / NTU)
• ภาคอุตสาหกรรมไทย = SMEs + กลุ่มทุนใหญ่ + Startup Ecosystem
~Roadmap สู่ความสำเร็จ
ระยะเร่งด่วน (1-3 ปี):
• สร้าง Industry Sandbox: เริ่มต้นที่ EEC, เขตอุตสาหกรรมเป้าหมาย
• ออกแบบ curriculum ใหม่ร่วมกับอุตสาหกรรม
• Upskilling คนทำงานในระบบเดิม
ระยะกลาง (3-5 ปี):
• สร้าง Smart Factory Cluster เชื่อมโยงอุตสาหกรรม – มทร. – อาชีวะ
• Spin-off innovation จากมหาวิทยาลัยสู่ SMEs
ระยะยาว (5-10 ปี):
• Industry Imagineering Ecosystem ทั่วประเทศ
• ไทยเป็นฐานการผลิตอุตสาหกรรมใหม่ของ ASEAN
บทสรุป
การปฏิรูปอุตสาหกรรมไทยจะเป็นไปไม่ได้เลย หากขาดพลังของ “ 3 ประสาน” —อาชีวะ มทร. และพระจอมเกล้าฯ —ผนึกกำลังกับภาคอุตสาหกรรมในฐานะ Strategic Partner ไม่ใช่แค่ผู้ว่าจ้างแรงงาน เมื่อ Enabling Ecosystem นี้เกิดขึ้นจริง ประเทศไทยจะไม่ใช่แค่ผู้ผลิตต้นทุนต่ำ แต่จะเป็นประเทศผู้สร้างสรรค์อุตสาหกรรมแห่งอนาคต (Industry Imagineering Nation) อย่างยั่งยืน
